Την αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ με έναν νέο φόρο που θα επιβάλλεται στο σύνολο της (κινητής και ακίνητης) περιουσίας των Ελλήνων φορολογουμένων σχεδιάζει από το 2018 η κυβέρνηση. Το σχέδιο που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο προβλέπει ότι από το 2018, οι αξίες όλων των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων των φυσικών προσώπων θα αθροίζονται και θα φορολογούνται με μια προοδευτική κλίμακα συντελεστών.

Το σχέδιο αυτό της κυβέρνησης συνδέεται άμεσα και με τη δημιουργία βάσης δεδομένων ηλεκτρονικού περιουσιολογίου, που πρόκειται να δημιουργηθεί μέχρι το 2018. Το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο θα συγκεντρώνει τα πληροφοριακά στοιχεία για ολόκληρη την περιουσία των Ελλήνων φορολογουμένων (θα περιλαμβάνονται και οι κάτοικοι εξωτερικού). Σε αυτά περιλαμβάνονται κατοικίες, κτίρια επαγγελματικής στέγης, αποθήκες, οικόπεδα, αγροτεμάχια, αγροί, άλλα κτίσματα, λοιπές εκτάσεις που ενδέχεται να κατέχουν οι φορολογούμενοι, αυτοκίνητα Ι.Χ., μοτοσικλέτες, τρίκυκλα, σκάφη αναψυχής, εναέρια μέσα, έπιπλα, πίνακες και έργα τέχνης, μετοχές, επενδύσεις σε χρυσό και ομόλογα κ.ά. Σε ό,τι αφορά το μέρος της περιουσίας που εντάσσεται στα ακίνητα στο περιουσιολόγιο θα εντάσσονται είτε οι φορολογούμενοι που τα κατέχουν κατά πλήρη κυριότητα είχε όσοι έχουν την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία.

Θέσπιση αφορολόγητου

Στόχος της επιβολής του νέου φόρου θα είναι να εισπράττονται έσοδα ύψους 2,65 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή εισπράττονται και με την επιβολή του ΕΝΦΙΑ. Ωστόσο, από τη συνολική αξία που θα προκύπτει μετά τον υπολογισμό όλων των περιουσιακών στοιχείων, θα αφαιρείται ένα συγκεκριμένο ποσό ως αφορολόγητο. Το συγκεκριμένο ποσό δεν έχει προσδιοριστεί και παραμένει σημείο διαπραγμάτευσης, αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα υπολογίζεται κλιμακωτά ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του φορολογουμένου (έγγαμος, άγαμος, με ή χωρίς προστατευόμενα τέκνα, αριθμός προστατευόμενων τέκνων κ.λπ.).

Πώς θα υπολογίζεται;

Για τον υπολογισμό του φόρου περιουσίας προτείνεται να λαμβάνονται υπόψη στοιχεία όπως:

• οι αντικειμενικές αξίες των κατεχόμενων ακινήτων

• οι αξίες αγοράς των κινητών περιουσιακών στοιχείων (αυτοκίνητα, σκάφη, μοτοσικλέτες) και η χρήση των διατάξεων του εθνικού τελωνειακού κώδικα με συνυπολογισμό και της παλαιότητας των στοιχείων

• για τα λοιπά στοιχεία (έπιπλα, οικιακός εξοπλισμός κ.ά.) προτείνεται η εφαρμογή του συστήματος της φορολογίας κληρονομιών, σύμφωνα με το οποίο η αξία αυτών των στοιχείων υπολογίζεται έως το 5% του συνόλου της αξίας των ακινήτων, των αυτοκινήτων, των μοτοσικλετών, των εναέριων μέσων και των σκαφών αναψυχής.

Πιθανή αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ με τον ΦΜΑΠ (Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας)

Εκτός από τη θέσπιση του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου η κυβέρνηση εξετάζει το τελευταίο διάστημα την αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ με έναν φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, μέτρο το οποίο θα αντισταθμίσει τη διαφαινόμενη μείωση του αφορολογήτου σε ό, τι αφορά το φόρο εισοδήματος. Η πρόταση κάνει λόγο για σύνδεση του φόρου ακινήτων με το εισόδημα, πρόταση όμως που έχει τεθεί από την κυβέρνηση και στο παρελθόν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα και έχει απορριφθεί παραπάνω από μία φορά.

Εάν πάντως, στις διαπραγματεύσεις για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, η κυβέρνηση καταφέρει και πείσει τους εκπροσώπους της τρόικας, γίνεται λόγος για μειωμένη απόδοση του φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας κατά 35% σε σχέση με τον ΕΝΦΙΑ, διαφορά την οποία θα «κερδίσουν» όσοι έχουν μικρή περιουσία και χαμηλά εισοδήματα. Σε αυτή την περίπτωση θα πληρώσουν από μηδέν έως ελάχιστα.